Mireille de Putter
Mimicry
De opzet van dit eerste fotoboek van Judith van IJken is even eenvoudig als doeltreffend. Zij portretteerde haar vrienden, veelal dertigers, en combineerde deze beelden met foto’s van hun ouders toen zij net zo oud waren. Beide generaties dragen hetzelfde kledingstuk (houthakkershemd, leren jack of bloemetjesjurk), dat van de ouders is geweest. Als vanzelf ga je de dubbelportretten nauwkeurig bekijken en vergelijken. Wat hebben de kinderen van hun ouders weg? Het is een ontroerend kijkboek, dat enthousiast maakt om het eigen familiealbum weer eens uit de kast te pakken. En een boek dat vragen oproept over in hoeverre je in staat bent om een eigen identiteit te ontwikkelen, los van je afkomst. Mimicry betekent in de biologie nabootsing om te overleven. Het project ontstond toen Van IJken een tijdje in New York woonde. Regelmatig dacht ze dat ze haar vader voorbij zag komen, zoals ze hem kent van oude foto’s; een krullenbol, strakke jeans en trainingsjack. Ze raakte gefascineerd door deze retrotrend en het fenomeen dat mensen van haar generatie proberen op hun ouders te lijken. Voorgaande generaties zetten zich juist af van hun ouders. Van IJken vroeg ontwerper Sybren Kuiper mee te denken om de wisselwerking tussen beide generaties te benaderukken. Hij introduceerde half afgesneden pagina’s en uitslaanders waardoor de foto’s elkaar overlappen, net als de identiteit van de geportretteerden. Deze vorm spoort de lezer aan tot actie en bij elke spread weer wordt zijn nieuwsgierigheid extra geprikkeld. Van IJken maakte een bijzonder portret van haar generatie. Door haar foto’s te combineren met foto’s uit het familiealbum, benadrukt ze de verbondenheid tussen beiden generaties.
Het Nederlands Fotoboek, NAI Publishers, 2013